مخفی بدخشانی

مخفی بدخشانی، سیده، سیده‌النساء فرزند میرمحمود شاه‌خان، خلم بانوی شاعر افغانستانی ( تو ۱۳۴۲ ش) ملقب به «پاچا جان» در روستای قره‌قوز (بدخشان) به دنیا آمد. پدرش از حکمرانان ناحیۀ قره‌قوز بود. پدر و نیز دو برادرش، میرمحمدشاه و میرسهراب‌شاه متخلص به «سودا» از شاعران و دانشمندان روزگار خود بودند. سیده یک سال‌ونیم داشت که پدرش از دنیا رفت و ۸ ساله بود که عبدالرحمان‌خان (۱۲۹۷- ۱۳۱۹ ق) برادرانش را به قندهار و کابل تبعید کرد. او همراه برادرانش سال‌هایی از زندگی خود را در تبعید بسر برد، اما بعدها به سرزمین خود بازگشت. مخفی تا پایان عمر مجرد زیست. وی ادب فارسی و عربی را در سال‌های تبعید فرا گرفت. نخستین اشعارش را در نشریات آن روزگار به چاپ رساند. از مخفی دیوان شعری نزدیک به ۵۰۰۰ بیت در دست است که انواع شعر از غزل، قطعه، قصیده، رباعی و مخمس در آن وجود دارد. درونمایۀ اصلی این اشعار تغزل، پند و اندرز، آمال و آرزوهای مردم کوه‌نشین و سرشار از عشق به زندگی و عاطفۀ انسانی است. گزیده‌ای از دیوان او در تاجیکستان به چاپ رسیده است.

دانشنامۀ ادب فارسی، ادب فارسی در افغانستان (۳/ ۳۴).